Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Tamisié
Dioscorea communis
Dioscoreaceae
Àutri noum : Sage-màri, Vigno-blanco, Sege-màri, Selet-de-nosto-damo.
Noms en français : Tamier, Herbe aux femmes battues.
Descripcioun :Lou tamisié es uno liano que trachis dins li relarg umide de colo e basso mountagno. Se recounèis à si fueio lusènto e en cor e pièi à si fru roujo.
Usanço :La racino de tamisié èi couneigudo pèr apasima li macaduro, li mau d'os e àutri doulour. Basto de la trissa e n'en freta sus la péu. P. Lieutaghi raporto que dins lis annado 1940, un capelan de la santo-Baumo n'en adoubavo uno poumado, op.cit. p. 534. Ei peréu uno erbo diuretico.
Port : Liano
Taio : 1 à 4 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dioscorea
Famiho : Dioscoreaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Ribiero
- Esboudèu
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Dioscorea communis (L.) Caddick & Wilkin, 2002
(= Tamus communis L., 1753 )